24 November 2012; 14:15 – 16:45; recording akoestische gitaar. Martin D28; X-Y pair NT55, geen overhead. De mic gericht op de hals op ch8 (=R) zonder laag-af, de ander op -75Hz. Direct naar RME Fireface.

• Hoog tempo, 190 bpm, maar toch rustig blijven anders wordt het rommelig. Vooral de F#m-D-G progressie (‘vanished in the haze’) maten moeten krachtig maar ook precies in de maat. Neiging is te versnellen. Het tokkeltje in het coda is ook nog best lastig, want die losse noten moeten echt op de tel anders verlies je de swing.
• Takes 1-10 (14:41 – 15:35): mic links op hals, rechts op body. Takes 1-3: inschieten. Basis: take 9? Take 10 mic iets anders geplaatst.
• Takes 11-12 (15:42 – 15:48): mic rechts op hals, links op body.
• Takes 13-17 (15:56 – 16:18). Links op hals, rechts op body. Verder met takes 14 en 16.
• Takes 17-29: overdubs op laatste couplet + coda, om tokkeltje goed te krijgen. Best take = 28/29.
• Takes 2, 7, 8: afgebroken. Takes 6, 15, 21, 22, 26, 27: valse starts.

25 november 2012; 16:30 – 17:30; Electric arpeggio guitar. Fender Telecaster, schakelaar rechts (‘fel’), direct-in channel 1 van de Fireface;

• Takes 1-13 (16:48 – 17:03): opening. Takes 1-2 inschieten, maar signaalsterkte is eigenlijk direct goed, niks meer aan gedaan.
• Takes 14-23 (17:08 – 17:12): 1e refrein, maten 29-42
• Takes 24-29 (17:16 – 17:19): 2e refrein, maten 61-73
• Takes 30-35 (17:24 – 17:29): 3e refrein & coda, maten 93-110, inclusief uitgalmen
• 35 takes voor de 4 delen waar deze gitaar genoteerd staat (opening, en 3x refreinen). Dat lijken veel takes, maar het zijn telkens korte riedeltjes. Het karakteristieke arpeggio een aantal keren apart overgedaan om wat te compen te hebben. Goed op de tikker letten, als je de eerste tel goed hebt, loopt het redelijk.
• Comping op 27 november: solo_gtr1_bip, solo gtr2_bip, solo gtr3_bip, solo gtr4_bip voor de 4 delen.

29 november 2012; midi-programming voor de pianopartijen guide vocals.

30 november 2012; 14:00 – 15:00; Recording Electric rhythm guitar. Fender Telecaster, midden-positie, direct-in channel 1.

• Alleen de refreinen. Heel simpel op de backbeats, paar takes om toch wat te compen te hebben. Aanvulling op het arpeggio gitaartje.
• Takes 1-9 (14:17 – 14:27) rhythm guitar, telkens 3 takes voor de refreinen.
• Daarna het zadel van de lage e-snaar bijgesteld. De Telecaster net nieuw in huis gehaald en dit stond erg laag waardoor aanslaan snel leidde tot snerpen van de snaar tegen de fretten. Merkbaar verschil, dus daarom de dalende loopjes van de arpeggio gitaar overgedaan.
• Takes 36 – 50 (14:33 – 15:03) arpeggio guitar; het typerende jangly gitaarlijntje van George voor de drie refreinen en intro.
• Eerste try-out bas. Hofner IBB. Niet aan volume knoppen komen (beide voluit), bespeeld met vilten plectrum. De schakelaars kunnen in 6 verschillende standen staan:
• Take 2: Direct in; ‘rhythm’/’bass off’/’treble off’

1 december 2012; 15:30-17:30; het beste basgeluid met de Hofner IBB.

• Verder met uitzoeken beste bass-sound, en enkele serieuze pogingen om tot een goede track te komen.
• Take 3: idem; ‘solo’/’bass off’/’treble off’
• Take 4: idem; ‘solo’/’bass on’/’treble off’
• Take 5: idem; ‘rhythm’/’bass on’/’treble off’
• Take 7: idem; ‘rhythm’/’bass off’/’treble on’
• Take 8: idem; ‘solo’/’bass off’/’treble on’
• De solo-stand komt harder door, met veel meer attack. Vergelijking met de Beatles levert toch een voorkeur op voor de ‘rhythm’ stand. ‘Bass on’ klinkt dan net iets minder modderig in de mix, dus die heeft nu de voorkeur (take 2).
• Vanaf take 9 dus in stand ‘rhythm’/’bass off’/’treble off’
• Takes 9 – 13 (16:53 – 17:05): Take 13 OK?

2 december 2012. 14:00 – 16:30; Recording Hofner bass.

• Proberen basgitaarpartij af te ronden, telkens ook goed luisteren naar wat Macca doet. Die ‘pompt’ in de refreinen meer dan de notatie doet vermoeden. Ook in het intro trouwens. Was lekker bezig totdat ik weer es controleerde of alles nog goed gestemd stond. Was niet zo, dus alles weer overnieuw, en takes 14-30 weer weggegooid.
• Takes 31-52 (14:58 – 16:03): enkele complete doorloops (takes 33-36), daarna fill-ins. Enkele false-starts (takes 31, 32, 40, 42, 43, 49).
• Ook direct comping gedaan, amp en compressor erop.

3-5 december 2012 ; Comping acoustic guitar.

• Goed luisteren naar de takes van 24 November en het beste eruit halen, maar zou allemaal voor niks zijn!

10 december 2012; De outtakes van Help! en andere documentatie.

• Goed geluisterd naar illegale CD met alle takes van Help! Hieruit blijkt duidelijk dat er nog niet veel klopt van mijn akoestische slaggitaar, en ook het E-gedeelte op de elektrische gitaar. Die speelt namelijk hoge arpeggio akkoorden en dat wordt nog een keer herhaald in het couplet wat daarop volgt.
• Speelt John op een 12-snarige? Bij take 6 wordt er gestemd, en dan lijkt het daar wel op. De slaggitaar op het refrein heeft niet zo’n sterke back-beat, die komt vooral van de electrische gitaar. In de coupletten veel opwaartse slagen. In het E-deel veel ritmischer, eigenlijk slag doorspelen met wat apart aangeslagen onderste snaren. Verder galmt de gitaar niet uit op het A-akkoord (“Help!”), maar worden de snaren gedempt, en wordt er 4x op de kast geklopt. Ik vermoed om het tempo erin te houden tijdens de stilte waar George later het karakteristieke dalende lijntje zou inspelen. Volgens mij laat John ook de b-snaar ritmisch doorklinken in het A-akkoord.
• Kortom, het lijkt erop dat er veel over moet: akoestische slaggitaar (12-snarige) met een partij die beter recht doet aan Johns versie, en de elektrische slaggitaar met het arpeggio in het E-deel.
• Hierna Andy Babiuk’s Beatles Gear geraadpleegd: volgens hem hadden The Beatles net een Framus Hootenanny 12-string aangeschaft en werd daar bij de Help! Sessies veel gebruik van gemaakt. Dan zou mijn gehoor het toch bij het juiste eind hebben! Ook in de film is deze gitaar te zien, in de videoclip van You’ve Got To Hide Your Love Away. Internet searches laten ook verschillende sites zien die beweren dat John op een 12-snarige speelt. Een YouTube video laat ook iemand zien die op een 12-snarige het Help! slaggitaarpartijtje speelt, met – inderdaad – het alternerend meeklinken van de b-snaar (c#-b-c#).

15 december 2012; 14:15 – 17:45; recording lead vocal. Via Superlux > Pro Audio > DBX > ch7. Toch wel heel veel pieken in zang met direct-in daarom compressor ertussen geprobeerd. DBX instellingen: Thr = -10 dB; Ratio = 3.5:1; Att = 9.00; Rls = 12.00; Gain = 7 dB. Pakt goed uit qua nivo, maar ik moet Pro Audio enorm knijpen. Bovendien sneller problemen met achtergrond noise.

• Takes 1-5 (14:38 – 15:16): inschieten; veel tijd kwijt met uitzoekerij rond de latency feedback (weer niet gelukt dat op te lossen) en wat er op de feedback in de "Phones" uitgang zit, en hoe de vocal track terug te sturen naar TC Helicon. Dacht dat dat simpel was, maar ik snap nog steeds niet hoe de Fireface Matrix werkt, hoewel aanklikken hier en daar wel iets oplost toevallig. Snap nog steeds niet wat ik dan eigenlijk aan het doen ben.
• In totaal 101 takes, waarbij take 4 als run-through take als basis dient voor de punch-ins (takes 5-101). Take 5 nog een beetje uitzoeken van de Pro Audio levels, maar daaraan draaien doet niet veel, behalve als je teveel opendraait.

22 december 2012; 13:30 – 18:15; Recording Harmony vocal. Mic opstelling als 15/12.

• Takes 1- 62 (14:06 – 18:09); harmony vocal 2. Telkens per couplet opgezet, maar na terugluisteren weer gerepareerd. Ook na beluisteren Beatles weer zaken anders gedaan (bijv. “and now I find”, dat met piano-guide toch teveel nadruk legt op de noten, terwijl dit meer glissando moet).
• Takes 102 – 118 (15:10 – 17:10); reparaties lead vocal, die toch op plaatsen niet goed in de maat was en daarom niet mooi samenvloeide met de harmony.
• Toch lijkt met deze reparaties nog niet alles in orde. Sommige reparaties (met name maten 74-77 lead, en de openingsmaten harmony) klinken niet goed, ik vermoed omdat de compressor dichtslaat en/of er te dicht bij de microfoon werd gezongen. Verder ook de harmony op eerste “and ... now I find” vergeten te repareren, hoewel dat niet heel erg storend klinkt. Verder in het coda, tijdens het uitgalmen van het “me ooohmmmm” gaat de compressor open en hoor je de regen op onze dakkapel vallen of het metronoom erdoorheen knerpen. Moet dus eigenlijk ook over.

23 december 2012; 11:00 – 11:45; Reparatie electric rhythm guitar, maten 74-89 (laatste couplet).

• The Beatles laten hier de elektrische gitaar het hele couplet meeklinken, terwijl ik dat alleen bij de eerste twee regels had laten doen. Dat was eigenlijk snel klaar (takes 18 – 21), maar toen leek het me wel aardig om es te proberen iets meer te tokkelen in het tweede deel. Klinkt inderdaad best aardig, niet authentiek, maar dan moet het wel precies op de tel, en dat bleek weer verdomde lastig. Zat er telkens weer iets voor! Uiteindelijk had ik ‘m bij take #30 te pakken, zonder akoestische gitaar en zang in de feedback mix, en goed naar het metronoom luisterend (daar komt het altijd weer op neer, want ik kan het wel!).
• Takes 18 – 21: “simpele” reparatie maten 74-89.
• Takes 22 – 30: fill-ins op maten 82-89, met tokkel.

24 december 2012; 15:15 – 17:15; Recording harmony 1 vocal, en reparaties lead vocal, harmony vocal 2.

• Takes 1 – 19 (15:39 – 16:34): harmony vocal 1 (falsetto). Takes 12, 16, 17, false starts.
• Takes 63-72 (15:46 – 17:01): harmony vocal 2 reparaties (intro, coda zonder regen). Takes 65-67, 71-72, false starts.
• Takes 119 – 123 (16:50 – 17:14): lead vocal reparaties (coda, zonder regen, en maten 74-78).

25 december 2012; 14:00 – 15:30; Recording tambourine.

• De nieuwe Sennheiser e906 uitproberen! (Gekregen van de kerstman.) Begon al direct verkeerd, door met de achterkant op te nemen! Dacht al, wat moet ik ‘m ver open draaien, maar dat klopt dus. Tweede take ging al beter, maar ik blijf telkens ~30 ms voor de tel zitten. Hoe krijg je dat toch goed? Proberen zo relaxed en lui mogelijk te spelen, dan ga je veel vaker op de tel spelen! Na 6-7 takes hieruit de beste hits op de tel compen.
• Take 1 (14:21): met achterkant van de mic, Ludwig tamboerijn, vlak ervoor.
• Takes 2-4 (14:28 – 14:34): al relaxter, maar nog niet overal.
• Take 5 (14:38): proberen met de Meinl double bells. Klinkt veel dunner, niet authentiek. Vasthouden aan de Ludwig dus!
• Takes 6-9 (14:44 – 14:47): tot en met deze takes, allemaal eerste refrein.
• Takes 10-14 (14:58: 15:01): tweede refrein.
• Takes 15-18 (15:12 – 15:14): derde refrein.

27 december 2012; 12:30 – 18:15; Drum-sessie met Ron Wildschut. DrumKit: Hayman 1969. Microfoon set-up:

• Hayman 22 inch bass-kick; Shure Beta52
• Tomtom 12x8 (double-headed); Sennheiser MD421
• Floortom 16x16 (single-headed); Shure SM57
• Ludwig Supraphonic snare; Sennheiser e904
• Hihat: Shure SM57
• Avedis Zildjian bekkens; Overhead mics Røde NT55 (spaced-pair)

Ron had al een tijdje zitten luisteren naar de outtakes en het origineel. Dit was de kit waarvan hij dacht dat het dichtbij het geluid van Ringo kwam.

• Takes 1-3 (13:30 – 13:38): met MD421 gericht op bovenvel. Takes 1-2, afgebroken, niet bewaard. Take 3 compleet.
• Take 4 (13:51): MD421 op ondervel. Complete doorloop.
• Take 5 (14:03): MD421 op de ketel (haaks op de zijkant). Afgebroken bij maat 12.
• Takes 6-13 (14:09 – 14:51): MD421 op ondervel. Takes 6-7, uitproberen tom-roffel, afgebroken bij maat 12. Takes 8, 9, 11, 13: compleet. Takes 10, 12: afgebroken.
• Take 13 lijkt best als basis, Ron weet Ringo goed te simuleren, maar is de tomroffel in opening OK? Ja, is-tie, maar die van take 7 en 9 zijn ook goed; toch voorkeur voor #13, hoewel hij wat schokkerig klinkt.
• Snare/floor break maat 89? Wijkt inderdaad af van de roffels in maten 25 en 57 (beat moet telkens iets voor de opmaat zitten, met de eerste klap zachtjes, dan rolt-ie het meest natuurlijk in de mix.) In maat 89 zit het op de tel, met een harde eerste klap.
• Bruikbaar voor comping: voor intro/beste tromroffel: takes 4, 6-13, voor de rest: takes 3, 4, 8, 9, 11, 13.

27 december 2012; Harmony vocal Ron ("Harm 3"). Superlux > direct-in channel 7. Snapte niet waarom ik geen signaal kreeg via DBX, maar later zag ik dat channel 7 nog op “front” stond in de Fireface Settings voor de drumsessie. Logisch, maar op zo’n moment zie je dat niet, en in de haast dus maar gewoon direct ingeplugd. Klinkt ook prima.

• Takes 1-26 (17:03 – 17:59)

28 december 2012; Comping en Autotuning.

• Comping and auto-tuning harmony vocal Ron.
• Auto-tuning lead vocal. Nu hoor ik ook dat de reparatie van maten 68-69 niet goed opgenomen is, lijkt wel of de mic of de compressor daar een beetje dichtgeklapt is. Zelfde geldt eigenlijk voor maten 75-78. Vreemd, maar in de mix hoor je het nauwelijks. Mijn stem heeft sowieso al de neiging soms wat gruizig te klinken, alsof de stembanden een beetje ruw zijn.

29 december 2012; 13:30-15:30; Recording 12-string acoustic guitar (Seagull). Rode NT55 (75 Hz af), XY-paired, met de capsules zo’n 18 cm op de veertiende fret gericht, direct-in naar Fireface (de op de hals gerichte mic naar ch8/R). Geen akoestische absorbers gebruikt dit keer (vergeten!), dus iets meer ambience.

• Eerst weer goed luisteren naar John’s spel op zijn Framus Hootenanny. Hij speelt duidelijk een 9 in het A-akkoord, die telkens even heel ritmisch meeklinkt. Verder geen fratsen, maar in de coupletten zitten veel ‘op’ slagen, terwijl het in de refreinen gewoon van ene-twee-je gaat, recht op en neer. De Seagull gaat niet als de Framus klinken, maar de gitaar opnames van The Beatles zijn ook nogal suboptimaal (verkeerd microfoon gebruik? Er lijkt veel vervorming op de gitaarmic te zitten, of bewust overstuurd?). Toch komt het eindresultaat een stuk dichter in de buurt dan de opname met de Martin D28, zeker met dat meekloppen op de kast erbij; grappig!
• Vraag was een beetje, met of zonder drums in de feedback inspelen? Allebei geprobeerd, vaak gaat het met de drums erbij beter samen, ik vermoed omdat Ron hier en daar ook niet precies op de tel zit.
• Takes 1-16: zonder drums.Take 17 – toch weer es met de drums in de feedback, en dat vloeit wel beter samen! Hierna regelmatig wisselend met en zonder.
• Take 1 (14:12): try-out; afgebroken.
• Take 2 (14:19): complete doorloop als basis voor punch-ins. Door dat aftikken dat John deed op de gitaar kun je hier telkens mooi breken voor een punch-in.
• Takes 3-4 (14:26 - 14:28): intro.
• Takes 5-17 (14:33 – 14:55): eerste couplet + refrein. Takes 5, 10, 11: false starts, takes 8, 9: afgebroken.
• Takes 18-20 (15:01 – 15:04): tweede couplet + refrein.
• Takes 21-35 (15:07 – 15:27): derde couplet +refrein. Takes 21, 25, 27: afgebroken.
• Takes 36-38 (15:28 – 15:30): coda.

30 december 2012; 14:00-16:00; Comping 12-string guitar & drums.

• Maat 89 drums: Is basis #13 OK? Take 11 is zeker niet goed, roffel is iets te onrustig. Take 9 is eigenlijk identiek aan #13, voegt in ieder geval niets toe. Takes 3, 4 en 8 zijn wel heel goed, hier zitten ook 7 beats in i.t.t. 6 in takes 9 en 13. Take 11 heeft er ook 7, maar is onrustiger. Uiteindelijk voor Take 4 gekozen.<.li>
• Voor de 12-string gitaar: basis is telkens de laatste take van iedere sectie, daarna hier en daar zoeken naar verbeteringen (intro: take 3/4, B1/C-deel: take 17; B2/C-deel: take 20, E-deel: take 35; laatste refrein/coda: take 28/38). Met de drums meespelen heeft de beste resultaten gegeven, aangezien sommige takes die wel goed op de tel zitten toch niet goed samenlopen met de drums. Dus dat wordt of de drums flexen, of de gitaar, dan lijkt met de drums meegaan eenvoudiger. Alleen de wilde opslag in maat 97 twijfel ik nog aan, erin houden?

31 december 2012; 14:00 – 17:30; Mixing the tracks

• Vandaag vooral EQ-ing.
• Kick EQ: min of meer standaard EQ: boost op 87 Hz, dip op 335 Hz, lichte boost op 3000 Hz.
• Snare EQ: preset Logic “Rock Snare EQ”, met de 8900 Hz peak op +2 dB ipv +6 dB, en de low-cut op 76 Hz ipv 100 Hz.
• Op Tomtom: Logic EQ preset “Tom EQ High”
• Floortom: Logic preset: “Tom EQ floor”, waarbij de 3000 Hz piek op +4.0 dB ipv +8 dB.
• Overheads: post-fader send naar stereo bus 3; hierop een EQ met een low-cut op 76 Hz (12bB/oct), -8.0 dB op 1740 Hz (Q=1), en shelving van 6400 Hz van -5 dB. Dit blijkt een aardig effectieve manier om de bekkens onder controle te krijgen. De dip op 1740 haalt een vreemde resonantie uit het geluid. Het eigenaardige is het effect van de low-cut: uitschakelen geeft veel meer hiss in het hoog, iets dat ik niet begrijp!
• Hofner bas complementair aan kick, dus lichte dip op 87 Hz (-4 dB, Q=2.60) en boost op 330 Hz (+4 dB, Q=2.20). Lichte boost op 2900 Hz (+2.5 dB, Q=0.48). Low-cut op 27 Hz (24 dB/oct) en high-cut op 17000 Hz (12 dB/oct).
• Backing vocals. Ron: preset “Backing Vocals”. Peter (met gewone stem): low-cut 31 Hz (24 dB/oct, Q=0.71), shelving 69 Hz (-2.5 dB, Q=1.10), boost 455 Hz (+3.5 dB, Q=3.10), cut 1500 Hz (-8.5 dB, Q=2.50), shelving 8400 Hz (12 db/oct, Q=0.71).
• Er moet nog wel wat geflexed worden maar wat? De drums of de bas? Eerst maar es kijken of de gitaren er goed in blijven passen, als de drums gewoon naturel blijven dan lijkt het handiger de bas erbij te schuiven op sommige plaatsen. Maten 64-70 vooral, daar loopt ook de electrische gitaar niet synchroon.

1 januari 2013; 15:30-18:00; Nog meer mixing

• De elektrische gitaar geeft nog een level probleem op 97-1, ondanks compressie. Moet dus met automatische fader worden opgelost.
• Het lijkt inderdaad alsof de drums en 12-snarige nu niet meer overal mooi samenlopen met gitaren en bas. Dit ligt vooral aan de drums, die in het algemeen iets voor de tel zitten, maar op sommige maten (64-65 met name) zelfs een hele 1/16e ervoor. Dit levert ook problemen op met de andere instrumenten, waardoor het geheel wat ongemakkelijk klinkt op punten. Daarom de bas-track 20 ms naar links ge"nudged". Gaat nu inderdaad mooier met de kick samenvallen, zeker op de eerste tel. Zelfde met de tamboerijn (alleen bip.5, en niet de andere bip-files van tamboerijn, wat ook weer een ontdekking van Logic Pro mogelijkheden is, want bip.5 is namelijk afkomstig uit een enkel wav-bestand, tamboerijn_bip. Kennelijk, als je die gaat splitten, kun je die apart bewerken in het Arrange window!). Idem voor de elektrische slaggitaar. Zeker in het eerste deel, maten 26-36 gaat Ron als een speer uit de startblokken, zodat de snare daar behoorlijk wat voor de tel zit in de maten 26-27, zelfs met 20 ms naar links schuiven van de gitaar komt dat niet goed, maar dan is het niet zo duidelijk meer, omdat het daarna beter gaat.
• Het sync-probleem met de kickdrum hoor je ook duidelijk in maten 62-66, met name in het tweede dalende loopje van de gitaar daar. Hier de oplossing gezocht in het verschuiven van de gitaar m.b.v. flex-timing.

2 januari 2012; 11:30-12:30 & 13:30-15:00; Mixing en mastering

• Het mixen bestaat nu nog uit het oplossen van enkele punten waar de output in het rood schiet. De eerste zit op maat 4-1. Dacht dat dat aan de attack van de elektrische gitaar lag, maar dat bleek aan de vocalen te liggen, gek genoeg vooral de lead vocal, die daar eigenlijk helemaal niet veel doet. Snap ik niks van, maar wegdraaien helpt enorm en dat hoor je eigenlijk niet. Tweede zit op 97-1 en is wel duidelijk afkomstig van de attacks van het dalende loopje van de elektrische gitaar. Die attacks (97-1 en 97-3) met 1.5 tot 3 dB wat teruggebracht. Verder zit op 38-1 nog een plek waar de piek op precies 0.0 dB uitkomt, maar wel rood. Opgelost door de falsetto harmony bij de ‘p’ van “please!” iets terug te halen. Hierdoor ontstond wat meer headroom om de harmony vocals met volume automatisering wat beter in beeld te brengen, wat met name voor Ron’s bijdrage goed uitpakt. Op sommige plekken hebben ze een beetje lift nodig, op andere juist minder.
• Tenslotte in maten 76-81 de overheads met 1.5 dB gelift om daar de ride-cymbals die op de eerste tel inkomen wat meer presence te geven.
• Mastering. Weer es gewerkt met de multipressor. Heel subtiel het laag een beetje meer sonoor, en het hoog ietsje omlaag. Het gekke is, het effect is nauwelijks hoorbaar, maar als je het uitschakelt wil je het er weer op hebben omdat het toch iets bijdraagt. In een monomix blijft alles overeind dus we lijken geen fase-problemen te hebben. Ook de direction-mixer blijft leuk. Wederom een heel klein verschil (anders klinkt het gauw onnatuurlijk), maar je wilt er niet meer vanaf. Daarna weer maximeren met de adaptive limiter.