Achtergrond; Uit: Recording The Beatles

Zoals gebruikelijk is het erg lastig om thuis een goede simulatie van het geluidsbeeld te scheppen van Beatles tracks. Niet alleen vanwege het gebruik van een studioruimte met professionele microfoons, maar ook omdat men toen met fourtrack recorders werkte, wat veel meer beperkingen gaf dan in het huidige digitale tijdperk. Men speelde dus zoveel mogelijk instrumenten tegelijk in, een echte band-performance dus. Het bouncen, om sporen vrij te maken voor overdubs, werd in Abbey Road eigenlijk pas geintroduceerd tijdens de sessie voor Help!, op 13 April 1965. Voor deze track heeft de fourtrack tape er zo uitgezien:

• Track 1: Drums, 6- and 12-string acoustic guitars
• Track 2: Acoustic guitar, maracas
• Track 3: Lead Vocal
• Track 4: Harmony vocal
• Bas heeft hier dus helemaal niet ingezeten!
• Op track 1 zullen George, Paul en John dus wel simultaan hun gitaren ingespeeld hebben. De solo-gitaar is er later aan toegevoegd op track 2, en vermoedelijk is daar ook in het intro nog iets bijgezet.

5 maart 2011; Recording acoustic guitars, 6- en 12-snarig. Behringer B2 Pro (figure 8, laag-af) > Pro audio > Alesis compressor > Korg D1600. Sweet spot voor 12-str is recht voor de mic, ca. 20 cm van fret 14. Sweet spot D28 op de kam gericht, min of meer zelfde afstand.

• Had ineens zin om es uit te zoeken hoe het intro in elkaar zit. Er staan partijen uitgeschreven, en was benieuwd hoe die zouden gaan klinken. Dus de 12-string opgenomen, en twee partijen met de D28. Origineel bevat een elektrische gitaar. Alleen de eerste maten gedaan, tot eerste refrein, dus het blijft een probeersel, ook om weer es te experimenteren met single-channel akoestische gitaar. Ben niet ontevreden, de opening staat goed uitgeschreven in Het Grote Boek. Ben toch weer niet ontevreden over Alesis compressie, reageert anders dan de DBX, en klinkt ook anders.
• Geen take geschiedenis, want nog op de Korg, waarop comping niet, of lastig mogelijk is.

6 maart 2011; Recording acoustic guitars, als 5 maart.

• De smaak te pakken en de tracks toch een beetje netjes afgemaakt. Slaggitaren 2x Martin D28, en het solootje op de 12-string ingespeeld. Verder het shakertje (mijn blauwe eitje), en een guide vocal. Ja, ja, zo schiet je aardig op!
• In het intro zitten dus 4 gitaren: een basloopje (12-string), 2-stemmig riffje (D28) en een slaggitaar. Dat laatste is inderdaad hoorbaar op het origineel (zeker op de 2009 remaster, die echt enorm helder klinkt). Ik vermoed dat dit toegevoegd is om de maat te houden voor het inspelen van de riffjes. Goed, ik heb dat dan precies andersom gedaan, maar ik heb dan ook een clicktrack!

Zaterdag 1 september 2012; transfer naar Logic Pro.

• Inlezen in Logic, en snelle mix gemaakt voor de website. Ja, dit een jaartje laten liggen, te druk met andere Logic projecten gehad! Maar de Zinkopeters willen er ook aan beginnen (zie repetitie), dus ik vroeg me af hoever ik er ook alweer mee gekomen was. Bovendien wilde ik die aparte gitaarpartijtjes wel weer es terug horen, ook om te oefenen.

Maandag 22 oktober 2012; Midi-programming guide vocals.

• Effe doorgaan, misschien kan Ron er dit jaar nog een partijtje bij shuffelen. ’t Is verder een vrij simpele track. Heb dit afgelopen zaterdag ook met de Zinkopeters geoefend en dat was best inspirerend, er is zelfs een YouTube filmpje van gemaakt met de iPad van Jos.

Vrijdag 26 oktober 2012; Recording Lead vocal. Direct-in met Superlux, zoals voor ADITL.

• Takes #1 – 71 (15:26 – 18:29); take #1 is complete doorloop, de rest punch-ins.
• Valt nog aardig tegen! Zeker de refreinen, die voor mij eigenlijk iets te hoog zitten, zodat ik snel ga forceren. Maar ook de coupletten die qua timing en intonatie het binnenrijm moeten benadrukken. Toen ik alles klaar had kwam ik erachter dat ik in de refreinen het “and she keeps falling” niet goed gezongen had. Moet van hoge A, naar E, D en C#-A, ik zong telkens A-E-E. Lijkt weinig te schelen maar bepaalt wel hoe het in zijn totaliteit klinkt. Dus dat allemaal weer met ‘punch-ins’ geprobeerd te repareren, maar of dit het optimale resultaat is vraag ik me af.
• ’s Avonds met Auto-tune alles een beetje rechtgetrokken, met toch wel een aardig resultaat. Lead vocal_bip voor in de mix.

Zaterdag 27 oktober 2012; Recording Harmony vocal. Set-up als boven.

• Takes #1 – 33 (15:07 – 16:43).
• Leek in het begin heel goed te gaan, maar halverwege kwam ik er toch achter hoe je dat “and she keeps calling” beter kon laten klinken. Tevens bleek dat ik ‘calling’ te lang liet uitgalmen t.o.v. de lead vocal, dus dat toch ook weer een beetje overgedaan. Qua hoogte vond ik het nog meevallen, gek genoeg.

Zondag 28 oktober 2012; Auto-tuning vocals.

• Auto-tune op de harmony vocals en beetje compressie erop. Harmony vocal_bip.
• Vraag me toch af of dat laatste refrein niet anders moet, zoals op de ‘live’ versies. “Ooooh falling…” waarin de laatste lettergreep ook daadwerkelijk ‘valt’ = daalt, i.p.v. hoog blijft zoals in alle voorgaande.

Dinsdag 30 oktober 2012; Reparatie vocals, set-up als boven.

• Opening lead vocal laatste refrein inderdaad verbeterd, in 3 takes (#72-74), eigenlijk maar één, want voor de eerste twee bleek de mic nog op surround te staan i.p.v. nier-karakteristiek, en dat verschil hoor je dus heel duidelijk, ook als-tie in de Mic-Thing staat (of misschien dan juist vooral?).
• Take #74 was eigenlijk in 1x goed qua intonatie en timing, alleen de aanloop van take #45 was net iets meer in sync met de harmony vocal.
• Daarna bip-file zonder normalisatie, maar met compressie en dat levert een enorm versterkte track op.

1 en 4 november 2012; Midi-programming bas.

• Instrument = Liverpool bass, toepasselijker kan eigenlijk niet!
• Niet veel bas te horen in The Beatles’ versie, maar wel in de live-versie van Wings over America, dus dat als basis genomen hoewel daar de structuur een beetje anders is dan de studio-versie.

27 december 2012; 12:30 – 18:15; Drum-sessie met Ron Wildschut. DrumKit: Hayman 1969. Microfoon set-up:

• Hayman 22 inch bass-kick; Shure Beta52
• Tomtom 12x8 (double-headed); Sennheiser MD421
• Ludwig Festival snare; Sennheiser e904
• Hihat: Shure SM57
• Avedis Zildjian bekkens; Overhead mics RØDE NT55 (spaced-pair)

• Ron had al een tijdje zitten luisteren naar het origineel. Dit was de kit waarvan hij dacht dat het dichtbij het geluid van Ringo kwam.
• Ringo drumt hier vrijwel onhoorbaar, dus lekker vrij shuffelen voor Ron!
• Logic telt 6 takes, maar begint te tellen bij #02. Vermoedelijk is take #01 een valse start geweest, kan me niet meer herinneren maar kennelijk heb ik die direct van de harde schijf gedeleteerd. Verder hadden we de set-up nog van de Help! Sessie, dus opstellen was een makkie. Wel heeft Ron z’n snare drum gewisseld.
• Takes #2 – 6 (15:32 – 16:05); allemaal complete doorloops.

Vrijdag 4 januari 2013; 16:00-17:00 & 22:30-23:30; Zaterdag 5 januari 2013; 12:00-13:00; Comping drum tracks.

• Uiteindelijke comp klinkt goed, alleen de overgang van maat 23 naar 24 is hoorbaar, omdat de beat daar even iets lijkt te vertragen. Hoor je niet in de mix, maar kan met flex-timing verholpen worden natuurlijk. In de overgang van maat 43 naar 44 hoor je dat de bekkens niet hetzelfde zijn aangeslagen in beide takes, maar dat was snel verholpen door de junctie iets naar rechts te verplaatsen.

Zaterdag 12 januari 2013 (14:00 – 17:00); Mixing

• Lang met de drums in de weer geweest. Er zitten bekkenslagen op maat 30-34-36-38-40-44-50-54-58-62/2 (afslag), maar ze zijn relatief zacht en dus komen ze nauwelijks door in de mix, zelfs niet met EQ of compressie.
• Daarna de bas erbij, en de zang. Dat gaat prima. Weer met beetje de-essing. Gitaren ook nog een uitdaging want er staat veel op verschillende tracks (5 in totaal). Zal dus veel automatiseren worden.
• Een bounce-down van alleen de drums gemaakt (drums.wav), met alle effecten erop, en die weer in de mix geplaatst. Deze track 20 ms naar rechts genudged zodat hij iets beter samenvloeit met de gitaren.

Zaterdag 26 januari 2013 (14:00 – 22:00); Recording Hofner IBB Bass. Direct-in naar Fireface.

• Eerst twee uurtjes oefenen! Leek me toch leuker zelf een bas in te spelen, met name omdat de midi-track toch wat computer-achtig klonk op het hoge snelle loopje na de gitaarsolo.
• Ook gelijk veel comping gedaan. Meeste takes zijn fill-ins op gedeeltes die lastig waren.
• Take #1 (16:01) – doorloop, schakelaars Hofner: rhythm, bass-off, treble-off, met metronoom.
• Take #3 (16:15) – doorloop, rhythm, bass-off, treble-off, zonder metronoom. Gaat wel goed op de stukken met drums, maar lastig in het intro.
• Take #6 (16:25) – Hofner: rhythm, bass-on, treble-off.
• Takes #7-13 (16:33-16:47): complete doorloops, maar takes 8, 9, valse starts, take 10 vlak voor het einde afgebroken, takes 11, 12 afgebroken na 1e resp. 2e couplet.
• Takes #14-90 (16:52-21:53). Fill-ins. Heel veel valse starts of anderszins foute takes, waarvan veel direct weggegooid. Takes #25-36: maten 44-61; Takes #49-83: maten 27-33, heel lang mee bezig geweest, verschillende dingen geprobeerd.
• Bij terugluisteren zondag 27 januari 2013 viel me ineens op dat die stop-notes op een bepaald moment toch gaan vervelen. Wellicht dus nog wat takes toevoegen in het coda, waarin de basnoten de volle tel uitgalmen?

Woensdag 30 januari 2013; Reparatie bas, direct-in als boven.

• Takes #92-99 (16:51-17:15), maten 12-13 (om het drukke loopje wat rustiger te maken daar) en coda maten 57-60, om daar de stop-noten eruit te halen. Bas klinkt prima met compressie en EQ erop.
• Maar twijfel toch nog wel of die laatste reparatie echt werkt, want nu hoor je toch weer wel dat het ineens anders klinkt.
• Ook de drum-bounce opnieuw gedaan, het is toch mooier om heel maat 18 al drums te hebben, en dan het opmaat-roffeltje aan het eind van maat 19, dan direct invallen met dat roffeltje. Bovendien de tom-mic nu dicht (behalve in de laatste maten) en de hihat iets meer gegeven, maar belangrijkste is dat de overheads nu ~5 dB lager staan. Hierdoor veel minder ambience in de mix en dat klinkt veel beter. Alleen op de bekkenslagen (zie 12 jan.) even terug naar de oude stand, hoewel die toch onhoorbaar blijven in de mix.

Zaterdag 2 februari 2013 (14:00-18:00); Mixing en mastering.

• Eerst de bas nog in maat 12-13 gerepareerd (takes #100-101, 12:14-12:15), daarna de comp afgerond, en gebounced naar aparte track.
• Drums klein beetje geflexed op twee plekken, waar door het compen de overgang iets teveel tijd liet tussen de beats. Abrupte fade-in op maat 18, tel 4, klinkt goed.
• Zang van 12 januari is prima, niks meer aan doen, alleen klein meer beetje Goldverb erop.
• Shakertje met high-cut vanaf 11900 Hz.
• Vervolgens vrij lang bezig geweest met gitaren. Eerst de twee slaggitaren EQ op het deel met bas en drums, en in verhouding geplaatst; daarna het intro. Lastig goed te krijgen, omdat het eigenlijk gewoon telkens dezelfde gitaar is (nou ja, een 6- en een 12-snarige), ook met EQ moeilijk daar veel verschil in te krijgen zonder dat het raar gaat klinken. Veel met volume automatisering moeten werken. Plotseling het idee om in de opening zonder drums slechts één slaggitaar te laten klinken, recht door het midden, en dan bij het invallen van de drums de andere gitaar erbij te schuiven en tegelijk de pans hard left/right. Geeft leuk stereo-effect, en maakt het begin toch ietsje anders.
• Mastering ging weer vrij snel, de ‘master pop’ was eigenlijk prima. Beetje zitten schuiven aan de dirmix (spreiding 1.4 ipv 1.5, want je verliest wel de zang en beetje), de adlimiter wat meer laten pompen, en de multipressor ietsje anders afgeregeld, waardoor wat meer laag en minder midden en hoog.